Czy wiesz, co może się stać, gdy olej przekładniowy zostanie zanieczyszczony?

Olej przekładniowy to środek smarny stosowany w zwolnicach, którego zadaniem jest redukcja tarcia, zapewnianie ochrony poszczególnych elementów i odprowadzanie ciepła. Co się stanie, kiedy zostanie on zanieczyszczony? I w jaki sposób może to wpłynąć na pracę całego hydromotoru?
Olej przekładniowy chroni kluczowe części w piaście przekładni na trzy sposoby: chroni elementy podczas kontaktu powierzchniowego (np. ochrona zębatek stykających się ze sobą w celu przeniesienia sił i momentów obrotowych) poprzez zapewnienie cienkiej warstwy ochronnej; chroni elementy przed ekstremalnie wysoką temperaturą poprzez odprowadzanie wytworzonego ciepła oraz chroni części przed korozją.
Niestety zanieczyszczony olej przekładniowy nie zapewnia takiego samego poziomu ochrony, co czysty olej, a to może prowadzić do kosztownych uszkodzeń.
Podstawowe rodzaje zanieczyszczeń oleju przekładniowego
Do najczęstszych zanieczyszczeń środków smarnych należą: cząsteczki stałe, woda i substancje chemiczne. Przyjrzyjmy się z bliska, w jaki sposób każde z nich może uszkodzić zwolnicę.
Zanieczyszczenie cząstkami stałymi
Według naszych szacowań blisko 82% zużycia mechanicznego elementów w przekładni planetarnej jest powodowane przez cząstki zanieczyszczeń. Cząstki te wcale nie muszą być duże, nawet te ledwo zauważalne mogą powodować zużycie. W jaki sposób zanieczyszczenie oleju cząsteczkami może uszkodzić przekładnię?
- Cząstki mogą utknąć pomiędzy powierzchniami uszczelnienia pływającego, skutkiem czego będzie jego szybsze zużycie, wycieki oleju z przekładni i dostanie się do środka zwolnicy innych zanieczyszczeń.
- Cząstki przyczyniają się do zarysowań i ścierania powierzchni elementów zwolnicy
- Wraz z postępującym zużyciem powstające cząstki zwiększają zanieczyszczenie
- Większe ryzyko wystąpienia kawitacji
- Olej przekładniowy staje się gęstszy
Jednym z głównych powodów, dlaczego olej zostaje zanieczyszczony cząsteczkami stałymi są nieszczelne uszczelnienia, które wpuszczają do silnika brud, piasek i kurz lub otwieranie pokrywy przekładni w zanieczyszczonym środowisku.

Zanieczyszczenie oleju przekładniowego wodą
Jeśli olej przekładniowy zaczął mętnieć, oznacza to, że dostała się do niego woda. Może ona zniszczyć warstwę oleju potrzebną do ochrony stykających się powierzchni, np. łożysk, a to skraca ich żywotność. Jeśli obecność wody zacznie rozkładać dodatki uszlachetniające zawarte w oleju, powstanie gęsty osad, przez co sam olej będzie się starzał szybciej niż zazwyczaj. Nie zapominajmy też o tym, że niektóre rodzaje rozkładu chemicznego mogą spowodować korozję i rdzę elementów przekładni.
Chemiczne zanieczyszczenie oleju
Jak wszyscy wiemy, w miarę starzenia się olej przekładniowy ulega rozkładowi chemicznemu. W pierwszej kolejności może dojść do utraty korzyści płynących z dodatków uszlachetniających. W późniejszym czasie olej przekładniowy przekształci się w osad, który tak naprawdę przyniesie więcej szkody niż pożytku. Jest to również sygnał, że nikt nie dbał odpowiednio o hydromotor i nie wymieniał oleju regularnie. Najlepszym sposobem, aby zapobiec tego typu zanieczyszczeniom oleju jest niedopuszczanie wody do środka zwolnicy oraz regularne sprawdzanie i wymienianie oleju przekładniowego.
Do ochrony oleju przed różnego rodzaju zanieczyszczeniami w dużym stopniu przyczynia się utrzymywanie czystości w miejscu pracy podczas otwierania przekładni i wymiana uszczelek w momencie, gdy zaczynają przeciekać. Zanieczyszczeniom chemicznym spowodowanym starzeniem się oleju można zapobiegać poprzez regularną wymianę oleju przekładniowego.